Sjaak Bral – De Vier V’s
Midden-Delfland: een oer-Hollands gebied, dat velen kennen als recreatiegebied of natuurgebied. Nog té weinigen weten dat hier ook boeren aan de slag zijn, die hun bedrijven sinds 2008 ontwikkelen tot de meest duurzame en milieuvriendelijke vorm die er is: kringlooplandbouw. Minder kunstmest, minder fosfaten – en toch meer melk per hectare. De boeren houden bovenal het gebied open. Zij zorgen voor een vitaal platteland waar wat te beleven en te zien valt. Ook leveren zij steeds meer lokale producten en diensten. Van zuivel tot vlees, van bedrijfsuitjes tot bier.
Net als de boeren wil ik proberen zo voerefficïent mogelijk te zijn met dit betoog. Vandaar dat ik focus op de vier voorwaarden waarmee een goede en langdurende verbinding tussen stad en platteland kan worden gemaakt. Ik geef u: de vier V’s.
Vertrouwen. Vakmanschap. Verbinding. Verandering.
Vertrouwen
Vertrouwen begint bij elkaar leren kennen. Dat is de eerste stap die wij vandaag zetten. Vertrouwen is de allerbelangrijkste voorwaarde voor samenwerking. Vertrouwen vraagt moed. Doorzettingsvermogen. Ga zover als je kan. En als je daar bent, zul je zien dat je nog veel verder kunt. Het is de instelling die je hebt die je succes bepaalt. Je mentaliteit, daar gaat het om. En het mooie van een mentaliteit is: die kun je aanleren.
Het leven is niet zo ingewikkeld. Er zijn drie keuzes: je kunt weglopen, je kunt toekijken, of je kunt betrokken raken. Welke keuze maak jij? Succes wordt altijd bepaald door de mensen die meedoen. Niet door de mensen die aan de zijlijn staan. Vertrouwen is een reis die begint zoals alle andere reizen: met de eerste stap. Winnen is beginnen!
Vakmanschap
Me dunkt dat het met het vakmanschap bij de boeren in Midden-Delfland wel goed zit. Het overgrote deel van hen levert hun melk aan FrieslandCampina, maar er is meer waarde te creëren voor de boeren.
Lokale voedsel produceren, maar ook kampeerboerderijen, zorgboerderijen, een Bed & Breakfast. Het innovatienetwerk ‘Midden in Delfland’ is ook een voorbeeld van vakbekwaamheid.
Inspiratie zoeken is ook een manier om jezelf te bekwamen. Want wat is inspiratie? Inspiratie is het zweet van je voorganger. Zo zagen drie leden van de gebiedscoöperatie Delflandshof in Milaan hoe collega’s daar produceren voor de lokale markt, de grote stad. Zij herkenden hun eigen doelstellingen: gezond, duurzaam, dichtbij. Het gevolg is dat ik in mijn winkelstraat in Den Haag nu zuivel kan kopen van Delflandshof. ‘Local to Local’: als het om voedselvoorziening gaat is dit het enige écht duurzame businessmodel.
Vakmanschap – kennis van zaken – is bij de consument is nog ver te zoeken. Onlangs nog waarschuwden fietsers die door Midden-Delfland de autoriteiten omdat er een dode stier langs de sloot lag. Toen de gealarmeerde Voedsel en Waren Autorieit polshoogte kwamen nemen, bleek het beest simpelweg een dutje te doen. Voorlichting, zo illustreert dit voorbeeld, is essentieel.
Hoewel kennis en kunde in de betrokken bestuursorganisaties adequaat kan worden genoemd, is dit in de politiek helaas niet over al het geval. Politiek leidt aan een gevaarlijke en ernstige kwaal: gebrek aan visie. Zo worden de gevolgen van beslissingen op korte termijn altijd enorm óverschat, de gevolgen op lange termijn worden zwaar ónderschat.
Verbinding
Deze tijd vraagt om verbondenheid. Ook tussen burger en boer. Manieren om te verbinden zijn er al ruim in Midden-Delfland. Er zijn kindermiddagen waarbij kennis wordt gemaakt met het platteland. Knuffelen met koeien? Kom gerust langs. Adopteer een koe, zoals ik heb gedaan. Mijn adoptiekoe draagt de naam ‘Krikken’. Niet enkel omdat ik hiermee een verbinding wil leggen met onze burgemeester, wel omdat ik de krikken nodig acht om verbinding tot stand te brengen. Krikken is immers per definitie ‘een stukje omhoog tillen.’
Verandering
Ik heb in mijn voorbereiding een dagje rondgekeken bij de boeren in Midden-Delfland. Toen ik aan Johan Oosthoek vroeg wat hij het liefst zou willen luidde zijn antwoord: ‘Even met rust gelaten worden.’ Een opmerking die mij trof in het hart omdat ‘ie zo begrijpelijk is. De rots vraagt zich af waar hij dat gebeuk van de golven aan te danken heeft; terwijl de zee zich afvraagt waarom er toch altijd een obstakel in de weg moet staan. De enige constante is de verandering, zo lijkt het. En dat is goed. Stilstaand water gaat stinken. Hoewel het somstijds best een rustig kabbelend beekje mag zijn. Voor Johan en vele anderen. Om even op adem te komen.
Het hoeft hier geen betoog dat wereldwijde verandering van ons gedrag essentieel is, willen wij als soort overleven. De huidige situatie lijkt nog het meest op de eindscène uit de film ‘Titanic’: het schip zinkt, maar het orkest speelt verder. Kunnen wij het tij nog keren?
Zeker. Door in het klein te beginnen. Wie in het klein opereert, flirt met het heelal. Daarom geloof ik in Midden-Delfland. Een boerenland. Een agrarisch land. Een land dichtbij de grote steden. Twee miljoen consumenten. Die misschien nog niet van uw bestaan weten, maar er zijn initiatieven. Rotterdam en Den Haag reiken u voorzichtig de hand met de eerste projecten. Zij zoeken verbinding.
Kuddegedrag leidt tot middelmatigheid. Durf het anders aan te pakken. Julie verdienen een eigen wijze. Een eigenwijze aanpak. Als je achter de kudde aanloopt, stap je in de stront van anderen. Kijk eens naar het Westland, daarvan weet iedereen wat ze doen. Iedereen kent het verhaal van het glas. Nu nog het verhaal van het gras.
Ik spreek de hoop uit en ik wens vurig dat die dag niet ver weg meer is. Dat de boer kan gaan boeren in plaats van ouwehoeren. Dat de overheid faciliteert en inspireert. Dat de burger goed voedsel krijgt voor een goede prijs, uit zijn eigen achtertuin. Daartoe zijn een aantal ambities nodig.
De vier V’s.
Vertrouwen. Vakmanschap. Verbinding. Verandering.
Ik sluit volgaarne af met de woorden van Johan Oosthoek: ‘Je weet wat er beuren moet.’
Met verbindende groet,
Sjaak Bral.