Kringloop van calcium

Binnen het project van Kringlooplandbouw Midden-Delfland wordt, zoals de naam al zegt, veel gepraat over de kringloop op de deelnemende melkveebedrijven. Dit betreft vaak de stikstof-, fosfaat of koolstofkringloop. Eigenlijk bevinden er op een melkveebedrijf nog meer kringlopen van mineralen, bijvoorbeeld die van calcium. Calcium speelt een zeer belangrijke rol die soms onderschat wordt.

Calcium in koe en voer

Door de afvoer van melk wordt ook veel calcium afgevoerd van het bedrijf. Om de bedrijfskringloop in balans te houden is het dus zaak dat deze calcium weer wordt aangevuld. Dit is van belang om de verschillende processen in het melkveebedrijf goed te laten verlopen. Denk hierbij aan processen in de bodem en in de koe. Bij de relatie tussen de koe en calcium kan men denken aan melkziekte, wat aan de orde is als de koe een hogere behoefte heeft dan dat zij kan opnemen uit het voer en  mobiliseren uit haar botten. Door een goed droogstandsrantsoen kan melkziekte worden voorkomen. Belangrijke voorwaarde is dat het calciumgehalte in het droge koeien rantsoen niet te hoog is, daarbij moet men uitgaan van een totale opname van 30 gram per koe per dag. In vergelijking, bij een hoogproductieve koe is dit 100 gram per koe per dag. Naast calcium zijn er nog meer voorwaarde van toepassing om melkzieke te voorkomen, denk aan voldoende ds opname, een lage KAV, voldoende beweging, etc.

Voor jongvee is calcium ook belangrijk in verband met de ontwikkeling van botten en spieren tijdens de groei. Daarbij is de verhouding Ca:P ook van belang voor een goede opname van de mineralen. De gewenste verhouding is ongeveer 1,7:1.

Calcium in de bodem

Calcium is niet alleen belangrijk voor het goed functioneren van de koeien maar is net zo belangrijk voor het goed functioneren van de bodem. Calcium en pH zijn nauw verbonden aan elkaar. Voor een goede opname van voedingsstoffen en mineralen in de bodem is het van belang om een juiste pH te hebben in de bodem ( zie onderstaande afbeelding. Bij een te lage pH is het toevoegen van calcium (bekalken) wenselijk, het najaar is hiervoor een ideaal moment. Daarnaast zorgt een juiste calcium-bezetting (van het klei-humuscomlex/CEC) voor een goede structuur in de bodem. Daarbij is de verhouding tussen calcium-magnesium van belang. Een gewenste verhouding is Ca:Mg > 6,5:1. Te veel magnesium in verhouding tot calcium geeft een moeilijker te bewerken bodem en is slempgevoeliger. Wanneer men besluit om te gaan bekalken, kies dan wel voor kalkmeststoffen met een laag magnesium gehalte.

Op veengrond wordt het bekalken van de grond vaak als ongewenst beschouwd in verbrand met de afbraak van organische stof. Dit is inderdaad een geldig argument wanneer er grote hoeveelheden kalk per keer worden gestrooid (1000 kg of meer). Maar het toepassen van een onderhoudsbekalking is ook op veengrond zinvol. Daarbij moet men in acht houden dat het beste is om dit met kleine porties te doen, bijvoorbeeld 300 kg kalk per hectare.

Opname capaciteit van mineralen bij een bepaalde pH. Bron: Healthy Soil