Steeds meer veehouders gaan de laatste jaren aan de slag met kruidenrijk grasland. De redenen hiervoor zijn divers. De een wil voldoen aan de duurzaamheidseisen van de melkfabriek op het gebied van natuur en landschap, de ander wil meer kruiden voor een beter bestand tegen droogte en weer een ander wil kruiden voor de stikstofbinding in een biologische bedrijfsvoering zonder kunstmest. Het aanleggen van kruidenrijk grasland kan op twee manieren. Als productief kruidenrijk grasland en als extensief kruidenrijk grasland.
Productief kruidenrijk grasland
Productief kruidenrijk gaat via herinzaai. Er worden dan kruiden ingezaaid die goed tegen droogte kunnen, diep wortelen voor een betere structuur, een goede droge stof opbrengst en voederwaarde, een hoger mineralengehalte dan gras en redelijk tot goed kunnen concurreren met het gras. Kruiden die veel worden gebruikt zijn: Cichorei (Ontwormend), Smalle weegbree (N-efficiëntie verhogend, ammoniakemissie verlagend), Karwij (antibacteriële werking), Pimpernel (vermindert de kans op trommelzucht en is rijk aan vitamine E), Wilde peen (antibacteriële werking) en de vlinderbloemigen Esparcette (Ontwormend), witte klaver en rode klaver (N-binding via wortelknolletjes).
Of de inzaai met kruiden slaagt, hangt af van de keuze voor de grassoort en het tijdstip. Herinzaai kan het beste in mei of in augustus gedaan worden. Kruiden kiemen trager dan gras en hebben een hogere kiemingstemperatuur. Door het kruidenrijke grasland voor inzaai niet te bemesten beperk je de concurrentie van het gras met de kruiden. Doorzaaien met een kruidenmengsel heeft vaak geen slagingskans door de grote concurrentie van de huidige grasmat met de kruiden. De hoeveelheid benodigd voor inzaai varieert tussen de 30 en de 40 kg gras en kruidenzaad. Hiervan is ongeveer 80% gras en 20% kruiden. Het 1000 zaden gewicht van kruiden is echter vaak veel lager waardoor je in verhouding veel meer kruiden zaden zaait bij het zaaien van 1 kg kruidenzaad in vergelijking met graszaad.
Wat betreft opbrengst en voederwaarde kan kruidenrijk grasland zonder kunstmestbemesting goed concurreren met grasland. Zo bevat cichorei bijvoorbeeld een RE gehalte van 15% tot 26%. Eenmaal doorgeschoten daalt de verteerbaarheid en het RE gehalte heel hard.
Extensief kruidenrijk grasland
Naast het productieve kruidenrijke grasland is er het extensieve kruidenrijke grasland. Dit kruidenrijke grasland wordt niet verkregen via herinzaai met gewenste kruiden, maar via verschraling van de huidige grasmat. Via 5 fasen gaat de grasmat van productief (Engels Raai) gras naar een schraalland grasmat met meer dan 30 verschillende soorten grassen en kruiden. Bodemkwaliteit, grondsoort, watertoestand en bemesting bepalen de ontwikkeling van de grasmat. Veranderen van drijfmest naar vaste mest en het sterk verminderen van de bemestingsgift geeft inheemse soorten, die beter met een lage stikstofgift om kunnen gaan, de kans om zich te ontwikkelen.
De houdbaarheid van de productieve kruidenrijke grasmat is 4 à 5 jaar, afhankelijk van het beheer. Intensief maaien zal de meeste kruiden laten verdwijnen. De kruiden een keer laten bloeien helpt voor het in stand houden van de kruiden in het grasland. Extensief kruidenrijk grasland blijft in stand zolang intensieve bemesting met drijfmest achterwege gelaten wordt.
Deze tip draagt bij aan:
- Ammoniakuitstoot
- Eiwit van eigen land
- Stikstofbodemoverschot